Benno Barnard
6 november 2017 - 20 uur
Benno Barnard in pianoforte bij ons op bezoek
in De Zondvloed
Hij wordt geïnterviewd door Piet Piryns
en wij drinken daarna een glaasje op de nieuwe bundel.
Je moet enige moed hebben om poëzie te schrijven zoals Benno Barnard dat doet.
In ogenschijnlijk regelmatige vormen, met eruditie en een liefde voor het klassieke,
lijkt het erop dat Barnard niet bang is om zich buiten zijn tijd te plaatsen.
En dat is ook zo: de ware poëtische taal is geen taal van nu, maar taal van gister en morgen.
Maar wie denkt dat de dichter zich in Het trouwservies aan de werkelijkheid probeert te onttrekken, vergist zich deerlijk.
Dat kan ook helemaal niet, blijkt uit deze verzen die bijna uit hun voegen barsten van het leven.
Want als je goed leest, zie je de barstjes in het servies:
hoe prachtig deze gedichten ook zijn, de werkelijkheid wringt zich een weg naar buiten,
die maken dat deze gedichten meer dan alleen mooi zijn: Barnard graaft diep.
Pianoforte
Ziet u dat Europese meubelstuk bij uitstek, walnoot,
kandelaars, gebouwd door Stephan Hain in Krefeld
voor de in statisch wilhelminisch zonlicht badende salon
van een morsdode dame in een allang verteerde japon?
Ik schrijf omstreeks 1910 en terstond zie ik zo’n stijve
mevrouw met een gouvernante, een gedichtenschrift
en heimwee naar haar meisjestijd; en vast drukken de vingers
van de ex-bruid de angst voor haar opdringerige echtgenoot
’s avonds in de vorm van de noodzakelijke dromerigheid uit.
Nu staat dat ding in mijn woonkamer te zwijgen,
even dood als de boom waaruit het is gebouwd. Maar
ziet u niet ook een voormalig Duitstalige provinciestad,
Czernowitz of zoiets, met kastanjealleeën, een al welhaast
expressionistische zon, een okerkleurig gymnasium,
bedaard antisemitisme, jonge dichters – die hele
nog uit te wissen wereld, vóór de troepen komen, de legertros,
de kornetten met hun praatjes en een melodie uit de negen-
tiende eeuw onder hun snor; voor de nacht valt en de regen
neerslaat en de modder rijst en de collaborateur bungelt
aan een niet in een pianoforte veranderende boom? Hoor toch
de cadenzen van het continent zich uit open zomeravondramen storten!
Benno Barnard (1954)
uit: Het trouwservies (2017)
Zoo humain
De blijde terugkeer van de barbaar
Chokri Ben Chikha
We denken allemaal in stereotypen. Niemand ontsnapt eraan.
En dat is helemaal niet erg. Stereotypen kunnen ons leren hoe echt samen te leven
in een diverse maatschappij.
Chokri Ben Chikha, Vlaams in hart, Tunesisch in nieren, theatermaker van Union Suspecte
en artistiek leider van de performancegroep Action Zoo Humain,
docent en artistiek onderzoeker aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van de HoGent,
verzet zich tegen het krampachtig multiculturalistisch representeren van de ander.
De multiculturele samenleving - Weg van de naïeve clichés
Johan Vandenbroucke in gesprek met Chokri Ben Chipha.
ZOO HUMAIN. DE BLIJDE TERUGKEER VAN DE BARBAAR
IS EEN BUNDELING VAN DAGBOEKNOTITIES, THEATERTEKSTFRAGMENTEN EN BESPIEGELINGEN.
ALLES IS WAARGEBEURD BEHALVE DE MEEST INTERESSANTE STUKKEN.
Op vraag van de minister-president gaat Chokri Ben Chikha op zoek naar antwoorden
op het vraagstuk van de huidige sociaal-culturele impasse. Met de ene voet verzonken in het Tunesische zand,
baant hij zich met de andere een weg door de Vlaamse klei.
Hij gaat de strijd aan met de brol van zijn vader, culturele ramptoeristen,
Malcolm X-imitators, pizzadozen, Belgische bisschoppen, politieke angsthazen en naïevelingen,
dierentuindirecteur en pionier van de 'zoo humain' Carl Hagenbeck, en de troostindustrie.
De Zondvloed - koffiebar
Donderdag 26 oktober 20 uur
Inkom: 3 euro (terugbetaald bij aankoop van het boek)
Graag een seintje op bestelling@dezondvloed.be
DINSDAG 17 OKTOBER 2017 -19u -
De Zondvloed, Noordstraat 53 Roeselare
Tijdens het Literair Festival Het Betere Boek geeft Willemsfonds Roeselare een boekvoorstelling:
”West-Vlaams schuimend erfgoed anno 2017”. Het boek bevat de omschrijving van alle West-Vlaamse brouwerijen en bieren anno 2017.
De geschiedenis van schuimend erfgoed 1800-2017 en de basismethode om bier te brouwen zijn twee extra luiken.
Het is tevens het jaarboek van de West-Vlaamse Gidsenkring vzw.
Na de voorstelling
door biersommelier en thuisbrouwer Belinda Eelbode-hoofdauteur van het boek en bestuurslid van Willemsfonds Roeselare-
worden enkele biertjes geproefd.
De deelname is gratis maar graag uw aanwezigheid melden op: info@beertotaste.be
Arabische stemmen
Zondag 22/10:
literaire happening in theater Arsenaal/Lazarus in Mechelen
De Arabische taal is een huis met vele kamers. Roman, novelle, poëzie of zang, alle literaire genres
gedijen er. Arabische stemmen brengt een literaire ode aan deze wereldtaal met een rijk verleden
en een springlevende hedendaagse scène die zich tot de Lage Landen uitstrekt.
Vijf in België verblijvende auteurs lezen voor uit eigen werk en leggen hun schrijversziel bloot.
Wie zijn hun literaire helden? En waarom vertoeven zovele Arabische auteurs in ballingschap. Naast aanstormende talenten
kleuren gevestigde waarden het programma.
Met live ud-muziek, Arabische liederen, workshops, kalligrafie, foto-tentoonstellingen, boekentafel en Syrische hapjes.
Vanaf 15 uur tot 18.30
Kijk voor het volledig programma naar Theater Arsenaal/Lazarus Hanswijkstraat, Mechelen. Facebook/cbib.be
Ticket: 6 euro (Voorverkoop Boekhandel De Zondvloed)
Rachida Lambaret
wordt geïnterviewd door Johan Vandenbroucke
Zwijg Allochtoon !
Maart 2017. In een interview met Knack zegt Rachida Lamrabet dat ze ‘niet voor de boerka is, maar ook niet voor een boerkaverbod’.
Lamrabet is schrijfster en heeft op vraag van de KVS en het Goethe Instituut van Washington net een filmscenario over het thema bij elkaar getikt.
Maar Lamrabet is ook juriste bij Unia, het Interfederaal Gelijkekansencentrum.
Twee weken later krijgt ze haar C4.
Na onder andere Youssef Kobo, Dyab Abou Jahjah en Alona Lyubayeva is ze de zoveelste m/v met een migratieachtergrond die ergens aan de deur vliegt vanwege een ‘afwijkende’ mening.
Vertrekkend vanuit de boerka-affaire zoekt Rachida Lamrabet een antwoord op een aantal ongemakkelijke vragen.
Geldt de vrijheid van meningsuiting voor iedereen of veranderen de regels als mensen met een andere origine zich in het publieke of artistieke debat mengen?
Kan ‘allochtone’ kunst of literatuur eigenlijk wel kunst of literatuur zijn? Een essay over identiteit, racisme, het vrouwenlichaam als inzet van de strijd om de vrijheid, en onze bange samenleving.
Donderdag 12 oktober 2017
Koffiebar De Zondvloed
Inkom: 3 euro
Fictie
Machten der duisternis, Anthony Burgess, Uitgeverij Van Oorschot, 2017 ***
Er was twijfel. De film ‘Clockwork Orange’ veroorzaakte tumult & cult in de jaren ’70, een mijlpaal van gimmick & violence gebaseerd op het gelijknamige boek van Burgess. Dat boek heb ik nooit gelezen. De associatie die bij mij bleef hangen over Burgess was een vorm van ‘evil writing’ met te weinig ‘contence’, iets van schoppen tegen het vastgeroeste morele denken van de burgerij. Tot daar Burgess.
Maar goed, tijden kunnen veranderen.
Om eerlijk te zijn: ‘Machten der duisternis’ viel me op door de omslagcover waarop een schilderij van Francis Bacon te zien is. Wie verdient zo’n cover? Dat was het startpunt van veel uren lezen.
Het vraagt tijd want het gaat om een turf van zo’n 750 bladzijden gezet in een kleine font. Details komen per zin en diagonaal lezen is in dit geval alles verliezen en dus not done. Hier doorheen geraken, vraagt tijd en aandacht. De eerste honderd bladzijden waren voor mij een worsteling; te typisch, te druk, te veel willen tonen zonder veel te zeggen. Maar het boek won aan kracht. Hoe Kenneth Toomey, 80-plusser en homo, opdracht krijgt om steun te verlenen aan de heiligverklaring van een voormalige paus, hoe intriges van macht spelen, hoe verdeeld de homoscene reageert om haar rechten te verdedigen, hoe mensen lijden onder liefde, hoe eenzaam de hoogbejaarde mens kan zijn. Een soms tragisch, zeker hilarisch en ook sociaal bewogen boek.
Een meesterwerk. Enorm erudiet zonder aan menselijkheid te verliezen. Doorlezen blijkt achteraf te resulteren in een inspanning zoals langeafstandslopen. Lastig, maar de endorfines na de laatste pagina geven een zalig gevoel. De reden waarom ik slechts 3 sterren geef, heeft te maken met de tijd nodig om het boek goed te lezen. Het leesdebiet is traag. Tijd die een paar andere boeken kost. Als tijd geen rol speelt, mag je de waardering gerust in 5 sterren omzetten.
Iets ter grootte van het universum, Jon Kalman Stefansson, Ambo/Anthos, 2016****
IJsland, sowieso een vreemde naam voor een vulkanisch eiland. Maar de wind kan er ijzig waaien en het binnenland is nauwelijks toegankelijk. De bewoners zijn schaars: bij het binnenrijden van een dorp ver weg van de ringweg staat geen wegwijzer maar wel een plan waarop de huizen staan en ook de namen van de bewoners. Straatnamen zijn grotendeels overbodig.
Dat is de setting van deze roman die diverse decennia en diverse families als een caleidoscoop in elkaar past. De stamboom als bijlage in het boek is geen overbodige luxe en zelfs nog niet genoeg: de namen zijn zo vreemd dat je vaak niet weet of het over een man of vrouw gaat. En naast de protagonisten komen zoveel personages aan bod dat je als lezer de indruk krijgt dat half IJsland ten tonele wordt gevoerd.
De aparte geografische setting en de geïsoleerde entourage zijn fundamenteel in het boek. Een kaart van het land bij de hand houden, maakt het tot een exploratie en zou een goede tip kunnen zijn voor de uitgever bij een volgende druk.
Het boek is mooi geschreven. Ruw en warm, apart en sociaal, zowel historisch als economisch, met magistrale indrukken van zowel zee als land. Vertellers variëren en doet teruggrijpen naar de stamboom: wie is aan het woord in dit hoofdstuk? Het antwoord vinden is een moeilijke opgave maar wel verrassend en een stijlvorm die herhalingen vermijdt al worden dezelfde gebeurtenissen ettelijke keren beschreven. Een vorm van storytelling door de een en de ander, met andere toevoegingen, zoals vaak het geval is ’s winters op plaatsen waar weinig mensen wonen en isolatie verbaal doorbroken wordt.
Geen aaibaar boek en toch benemend, vulkanisch ijskoud. IJsland is niet idyllisch. Het is er hard leven. Voor mij was het lezen tot het einde met een traan in de ogen, achteraf. Geen levertraan.
Bulles Bleues, Maurice Maeterlinck, Lannoo, 2011****
Nu de zomer voorbij is, wordt het tijd om het geluk en de herinneringen aan deze tijd te vatten met de breekbaarheid in schoonheid van een zeepbel. De uitgelezen kans hiervoor is het boek ‘Bulles Bleues’ door Lannoo zeer mooi uitgegeven en geschreven door Nobelprijswinnaar Maeterlinck. De ondertitel ‘herinneringen van geluk’, vat het goed samen. Een vlot leesbaar en aparte benadering van wat een leven pakweg een eeuw geleden was, los van sociale en politieke of economische besognes. De verkenning van een onschuldige wereld (al was die niet zo onschuldig!).
Wat voor mij frappant was: de herinnering ook aan de eigen kindertijd, de oog voor het detail, de bijna kinderlijke maar toch doordachte stijl van schrijven. Een kinderboek voor mensen van een beetje leeftijd. Zo goed, zo herkenbaar, zo eenvoudig en door de eenvoud toch ontroerend universeel.
Deze uitgave bleef onder de radar en verdient eigenlijk beter. Een koesterboek voor mensen die weten hoe het was. Mooi. Echt mooi.
Het grotere wonder, Thomas Glavinic, Signatuur, 2015****
Dit boek kwam ik op het spoor via het literair programma van ‘Crossing Border’ 2016. Af en toe kom je zo ‘andere’ auteurs op het spoor. Glavinic was er een van. Gospodinov was in dat kader ook een trouvaille. (‘Wetten van de melancholie, een ****-sterrenboek).
Je bent nieuwsgierig, wereldburger, eenzaam toch en zoekt het ver. Dan ga je de Mount Everest op. Toegegeven: deze plot lijkt ferm op een soap of een weekendfilm van de jaren ’80. Maar het boek bewijst dat ‘zoeken’ en ‘proberen’ en ‘tot het uiterste gaan’ ook literair een hoogtepunt kan worden ongeacht welke Mount wordt beklommen. Waarom en hoe drijven mensen elkaar tot het uiterste? Wat is de dwang van de liefde? Wat is de vrijheid van doen? Is geluk louter het elkaar terugvinden na catastrofes?
Dit boek houdt je in de ban. De ban van wat eigenlijk niet kan. Vlot te lezen en toch ook weer dat tikkeltje exotisch, dat net iets andere van een auteur die wel in Graz (Oostenrijk) leeft maar Slavische roots heeft.
Het monster van Essex, Sarah Perry,Prometheus, 2017*****
Niets monstrueus aan dit boek. Zorgvuldig en precies geschreven, op en top Engels, maar met een exotisme aan personages en toestanden. Het monster is zowat alles in dit boek: een rode draad, een mysterie, een allegorie om nieuwe wetenschappelijke inzichten te confronteren met bijgeloof, een vermoeden om mensen tot actie of reactie te forceren, een motief om een samenleving te laten kantelen, een beweegreden om morele grenzen te overschrijden tot zelfmoord toe. Een huzarenstukje om zowat alle sociale en relationele thema’s aan bod te brengen (masochisme, autisme, homoseksualiteit, ontrouw, bijgeloof, verstedelijking en proletariaat,…) zonder dat het verhaal belerend of moraliserend wordt. Want de plot is niet ondergeschikt: is er nu een monster of niet? Je blijft als lezer uiteraard denken van niet. Maar in dit boek zijn zeker monsters aanwezig. A la Loch Ness maar ook op dat vasteland ergens aan de Backwaters.
Een filmisch boek om gewoonweg van te genieten. Een sterk begin dat een goede spanningsboog blijft houden (al kent de verhaallijn een dipje rond 75% van de bulk) en de gretige lezer gretig meeneemt. Anders dan verwacht; het einde is not happy maar ook niet unhappy.
Zonder capsones weet Perry een verhaal neer te zetten dat stukken beter is dan bestsellers als ‘The game of Thrones’ of ‘De ban van de ring’. Een Victoriaanse fin de siècle, eindelijk… na al die jaren…
Op donderdag 21 september om 20u gaat Sven Speybrouck in gesprek met Harry De Paepe en Flip Feyten in een poging het mysterie van de Engelsen te ontrafelen. Het is niet zozeer een zoektocht, maar eerder een rondleiding doorheen verschillende aspecten van het ‘Engels-zijn’: Traditie, Stiff Upper Lip, Politiek, Monarchie en Splendid Isolation.
Wat is terrorisme precies? Kan geweld zinvol zijn? Is onze economie gewelddadig? Waarom is liefde wreed? Wat is de band tussen recht en geweld? Ziehier een greep uit de vragen die in “Filosofie van geweld” worden behandeld, een recente bundel samengesteld door Lode Lauwaert en waarvoor spraakmakende Vlaamse en Nederlandse filosofen een bijdrage leverden over geweld.
Annick Vansevenant is geboren in 1959 te Oostende, an sich veelzeggend. Ze is fysicus van opleiding met specialisatie theoretische fysica en chaostheorie. Zestien jaar lang educatief medewerker vrouwenorganisatie. Vier jaar lang hoofdredacteur en sinds veertien jaar communicatiewerker en copywriter. Kortom: Woordwerker. Haar interesses: literatuur à la omnivoor, wandelen, filosofie, Russisch, vogels, en rare dingen zoals kunst kan zijn.
Liza Noteris - Hij noemt zichzelf geen schrijver pur sang, plaatst de romantische schrijverscultus met de voeten op de grond en balt een vuist tegen de verloedering van onze taal. Nederlands schrijver Ronald Giphart, bouwjaar 1965, schrijft al 25 jaar tegen het sérieux in: “Als het om humor gaat, doseren schrijvers te veel.”
